WiFi công cộng: Tiện lợi nhưng tiềm ẩn rủi ro và cách bảo vệ an toàn

Wifi công cộng ngày càng phổ biến, giúp người dùng dễ dàng kết nối internet mà không cần dữ liệu di động. Tuy nhiên, sử dụng wifi miễn phí có thể khiến bạn đối mặt với nguy cơ bị đánh cắp thông tin, tấn công mạng, phát tán mã độc... Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về rủi ro của wifi công cộng và cách bảo vệ bản thân an toàn hơn khi sử dụng.

Tổng quan về Wifi công cộng

Wifi công cộng là mạng không dây được cung cấp miễn phí tại các địa điểm như quán cà phê, nhà hàng, sân bay, trung tâm thương mại, khách sạn… Loại wifi này thường không có mật khẩu hoặc được cung cấp sẵn mật khẩu. Nhờ vào tính tiện lợi, wifi công cộng giúp người dùng truy cập internet mọi lúc, mọi nơi mà không cần sử dụng dữ liệu di động. 

wifi công cộng thường được free tại nhà hàng quán ăn

 

Lợi ích của Wifi công cộng

Những lợi ích của wifi công cộng là một điều không thể phủ nhận trong xã hội hiện đại. Một số lợi ích dễ thấy là: 

• Kết nối internet miễn phí: Người dùng có thể truy cập internet mà không cần tiêu tốn dữ liệu di động.
• Tiện lợi khi làm việc và giải trí: wifi công cộng giúp người dùng lướt web, xem phim, làm việc từ xa một cách dễ dàng.
• Giúp bạn giữ liên lạc: wifi công cộng miễn phí rất hữu ích khi điện thoại hết data hoặc sóng yếu. Bạn có thể gọi video, nhắn tin với bạn bè, gia đình mà không lo gián đoạn.
• Hỗ trợ tra cứu thông tin nhanh chóng: Khi đi du lịch, bạn có thể tìm đường, xem đánh giá địa điểm ăn uống, đặt vé xe, tìm hiểu về điểm đến mà không cần đăng ký SIM mới.
• Phổ biến ở nhiều nơi: Hầu hết các khu vực công cộng như quán cà phê, trung tâm thương mại, sân bay đều có mạng wifi miễn phí.

Với nhiều lợi ích như vậy, bạn có nên sử dụng wifi công cộng hay không? Wifi công cộng có an toàn không? Điều này sẽ được giải đáp bên dưới.

wifi công cộng cho phép người dùng truy cập mạng miễn phí

 

Rủi ro khi sử dụng wifi công cộng

Bên cạnh những lợi ích, việc kết nối với wifi công cộng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro bảo mật mà người dùng cần lưu ý. 

Nguy cơ bị tấn công và đánh cắp thông tin

Mạng wifi công cộng thường không có lớp bảo vệ mạnh như các mạng riêng tư, khiến dữ liệu truyền qua dễ bị đánh cắp. Đặc biệt, khi kết nối vào các mạng không rõ nguồn gốc, nguy cơ bị tấn công mạng, nhiễm mã độc hoặc mất thông tin cá nhân là rất cao.

Tấn công theo kiểu nghe lén (Man-in-the-Middle - MITM) cũng là một rủi ro của việc sử dụng wifi công cộng. Khi bạn gửi dữ liệu qua wifi công cộng, các hacker có thể chen vào giữa và lấy mọi thông tin bạn gửi đi, trong đó có cả email, tin nhắn, các loại mật khẩu… Một công cụ phổ biến được hacker sử dụng là Wireshark để theo dõi và phân tích dữ liệu của người dùng wifi công cộng.

Tấn công bằng kỹ thuật Social Engineering (Lừa đảo) 

Hacker có thể sử dụng các chiêu trò lừa đảo để dụ bạn cung cấp thông tin cá nhân hoặc tải phần mềm độc hại. Bạn nhận được một thông báo giả mạo khi kết nối wifi, yêu cầu nhập thông tin cá nhân hoặc tải về một ứng dụng nào đó. Nếu bạn làm theo, thông tin của bạn có thể bị đánh cắp hoặc thiết bị bị nhiễm virus.

Mạng wifi giả mạo

Đây là cách mà hacker tạo một điểm wifi giả có tên gần giống wifi thật của quán cà phê, sân bay hoặc khách sạn. Khi bạn vô tình kết nối vào mạng này, tin tặc có thể thu thập mọi dữ liệu bạn gửi đi.

Ví dụ: Bạn thấy một mạng wifi miễn phí có tên “Coffee_Shop_FreeWiFi” và kết nối vào. Trên thực tế, đây là mạng do hacker tạo ra. Khi bạn đăng nhập vào tài khoản ngân hàng, email hoặc mạng xã hội, tin tặc có thể ghi lại thông tin đăng nhập của bạn.

Bạn có thể truy cập vào một wifi do những kẻ tấn công dựng nên

 

Nguy cơ mất tiền khi giao dịch ngân hàng

Khi bạn sử dụng wifi công cộng để đăng nhập vào tài khoản ngân hàng hoặc thực hiện giao dịch trực tuyến, bạn có thể vô tình tạo cơ hội cho hacker đánh cắp thông tin và chiếm đoạt tiền của mình. Dưới đây là những cách mà hacker có thể thực hiện:

• Dụ bạn nhấn vào những đường link giả mạo nhân hàng: Giao diện trang web gần như giống thật, nhưng khi nhập tài khoản và mật khẩu, thông tin sẽ bị hacker thu thập. Lúc này tài khoản của bạn rất có thể sẽ mất tiền.
• Link giả mạo dịch vụ thanh toán (MOMO, PayPal, ZaloPay, VNPay…): Kẻ lừa đảo sẽ gửi tin nhắn hoặc email yêu cầu bạn xác nhận giao dịch qua một link lạ. Khi nhập thông tin đăng nhập, hacker sẽ chiếm tài khoản và thực hiện giao dịch bất hợp pháp. Bạn sẽ mất toàn bộ tiền trong ví điện tử. 
• Link trúng thưởng giả: Bạn có thể nhận được các tin nhắn/email/pop up báo bạn trúng thưởng iPhone, xe SH, voucher 10 triệu, yêu cầu nhấp vào link để nhận. Link dẫn đến trang web yêu cầu bạn nhập số điện thoại, thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền phí nhận thưởng. Sau khi nhập thông tin, bạn sẽ bị mất quyền kiểm soát tài khoản. Nếu nhập số thẻ ngân hàng, tiền sẽ bị rút sạch.

Phát tán mã độc

Một số mạng wifi công cộng bị tin tặc kiểm soát, từ đó làm hại đến người dùng. Chúng có thể cài mã độc vào thiết bị của bạn khi bạn kết nối. Khi bạn kết nối vào wifi đã bị tấn công, hacker có thể lợi dụng lỗ hổng bảo mật trong thiết bị hoặc hệ điều hành của bạn để cài mã độc. Mã độc này có thể ghi lại thao tác bàn phím, đánh cắp mật khẩu hoặc mở cửa hậu (backdoor) cho tin tặc điều khiển thiết bị của bạn từ xa.

Nên thận trọng bởi các hacker có thể tấn công bạn qua wifi công cộng

 

Cách bảo vệ thông tin cá nhân khi sử dụng wifi công cộng

Dù không phải an toàn 100%, bạn vẫn có thể tận dụng những lợi ích mà hệ thống wifi công cộng mang lại. Những lưu ý dưới đây sẽ giúp bạn an toàn hơn khi dùng wifi “lạ”.

Sử dụng mạng riêng ảo (VPN)

VPN là một công cụ rất phổ biến khi bạn muốn duyệt web riêng tư. VPN sẽ giúp mã hóa toàn bộ dữ liệu gửi và nhận, khiến hacker không thể đánh cắp thông tin của bạn. Một số chương trình có thể có phí hoặc miễn phí. Một số ứng dụng VPN uy tín có thể kể đến như NordVPN, ExpressVPN hoặc ProtonVPN. Bạn cần cài đặt và kích hoạt VPN trước khi kết nối với wifi công cộng.

Sử dụng mạng riêng ảo giúp bạn hạn chế bị theo dõi khi dùng wifi công cộng

 

Tránh truy cập các trang web nhạy cảm

Bạn không nên truy cập vào các trang web tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị tấn công. Các website có nội dung người lớn thường chứa nhiều link có mã độc, dễ bị theo dõi tài khoản… Bạn cũng không nên truy cập vào mạng xã hội, tài khoản ngân hàng, email, ví thanh toán… Đặc biệt là khi bạn cần đăng nhập các tài khoản trên.

Sử dụng xác thực hai yếu tố (2FA)

Xác thực hai yếu tố (2FA) là một lớp bảo mật bổ sung giúp bảo vệ tài khoản của bạn ngay cả khi mật khẩu bị đánh cắp. Khi bật 2FA, ngoài mật khẩu, bạn sẽ cần nhập một mã xác thực tạm thời để đăng nhập, khiến hacker khó có thể truy cập vào tài khoản của bạn.

Nếu chỉ sử dụng mật khẩu, hacker có thể lấy cắp thông tin qua các cuộc tấn công như keylogger (ghi lại thao tác bàn phím), lừa đảo (phishing) hoặc rò rỉ dữ liệu từ các trang web bị hack. Khi bật 2FA, ngay cả khi mật khẩu bị lộ, hacker vẫn không thể đăng nhập vì họ không có mã xác thực thứ hai. Các tài khoản cá nhân cần bảo mật như email (Gmail, Outlook, Yahoo), mạng xã hội (Facebook, Instagram, TikTok), tài khoản ngân hàng, ví điện tử (Momo, ZaloPay, PayPal).

Một số hacker có thể chiếm quyền số điện thoại (SIM swapping) và nhận mã OTP thay bạn. Do đó để bảo mật hơn, bạn nên dùng ứng dụng xác thực như Google Authenticato, Microsoft Authenticator, Authy.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng 2FA:

• Không chia sẻ mã 2FA cho bất kỳ ai.
• Ghi lại mã khôi phục (recovery codes) để sử dụng khi mất quyền truy cập vào ứng dụng 2FA.
• Không nhấp vào các đường link lạ yêu cầu nhập mã 2FA – đây có thể là trang lừa đảo.

Cập nhật phần mềm và hệ điều hành

Việc cập nhật phần mềm và hệ điều hành thường xuyên là một trong những cách quan trọng để bảo vệ thiết bị của bạn khi sử dụng wifi công cộng. Các bản cập nhật mới thường chứa bản vá bảo mật giúp sửa các lỗ hổng mà hacker có thể lợi dụng để tấn công. Bạn có thể bật tính năng cập nhật tự động cho hệ điều hành, một số trình duyệt web, các ứng dụng quan trọng. Lưu ý cần tải và cập nhật phần mềm qua các nguồn chính thức như App Store, Google Play, trang web nhà phát triển…

Cập nhật phần mềm là một cách để nâng cao bảo mật.

 

Tắt chia sẻ tự động và kết nối tự động

Khi sử dụng wifi công cộng, tính năng chia sẻ tự động và kết nối tự động có thể khiến thiết bị của bạn dễ bị xâm nhập mà bạn không biết. 

Tổng kết

Wifi công cộng mang lại nhiều tiện ích nhưng cũng đi kèm với không ít rủi ro về bảo mật. Để bảo vệ thông tin cá nhân, bạn nên cẩn trọng khi kết nối với mạng wifi miễn phí, tránh truy cập các trang web nhạy cảm, sử dụng VPN, kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) và thường xuyên cập nhật phần mềm. Hãy trang bị kiến thức để bảo vệ bản thân khỏi những rủi ro của wifi công cộng. Nếu bạn đang có nhu cầu xây dựng mạng riêng tư cho gia đình hoặc tổ chức, đừng ngần ngại liên hệ đến VoHoang.vn ngay hôm nay để được tư vấn.